ویژگیهای امام زمان(عج)
به هر حال امام زمان (عج) در زمان پدر که پنجساله بود (از سال 255 تا 260 هجری، سال شهادت پدر) نزد پدر بود، ولی در مخفی گاه به سر میبرد، بسیاری از اصحاب ائمه (ع) و علما و فقهای اعلام اسلام، وی را زیارت کردهاند، حتی بسیاری از نوابغ و علمای بزرگ چین و بخارا و سمرقند و هند و سند و اندلس و اروپا به سامرّاء سفر کرده و توسّط امام عسکری (ع) با امام زمان (عج) ملاقات کرده و مسائل خود را از وی پرسیدهاند، و نشان سوغات و هدایای صاحبانش را از او خواستهاند، او به یکیک آنها پاسخ صحیح داده است. (چنان که این مطلب در جلد 52 و 53 بحار به طور مفصّل آمده است).
برای اینکه بیشتر با این عزیز که پردههای غفلت و گناه، ما را از دیدارش محروم ساخته، آشنا شوید، به این حدیث توجّه کنید:
پیامبر خدا(ص) فرمود:
«اَلمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی أَرْبَعِینَ سَنَهً، کانَ وَجْهُهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ، فِی خَدِّهِ الأَیْمَنِ خالٌ أَسْوَدٌ، عَلَیْهِ عَبائَتانِ قُطْوانِیَتانِ، کَأَنَّهُ مِنْ رِجالِ بَنیاسرَائیلَ یَسْتَخْرِجُ الکُنُوزَ وَ یَفْتَحُ مَدآئِنَ الشِّرْکِ؛
مهدی(عج) از فرزندان من دارای چهل سال است (هنگام خروج همچون مرد چهلساله است) صورتش همچون ستاره درخشان است، در گونه راستش خال سیاهی است و دو عبای قطوانی بر دوش دارد، قیافهاش همانند مردان بنیاسرائیل (زمان حضرت موسی (ع)) است، گنجها را استخراج کند، کشورهای شرک را فتح کرده و تحت رهبری خود درمیآورد».[1]
* از خصوصیات امام قائم (عج) اینکه آن حضرت از ناحیه پدر از نسل امام حسین (ع) و از ناحیه مادر از نسل امام حسن (ع) است، از اینرو که مادر امام باقر (ع) از فرزندان امام حسن (ع) است.[2]
* از ویژگیهای او اینکه پس از ظهور، حضرت عیسی (ع) از آسمان آمده و پشت سر او نماز به جا میآورد.[3]
* و دیگر اینکه در آخر عمر امام قائم (عج) (که رجعت امامان به وجود میآید) پس از آنکه حضرت قائم (عج) از دنیا رحلت کرد، امام حسین(ع) بدن او را غسل میدهد.[4]
* و دیگر اینکه امام عصر(عج) شبیه یوسف و عیسی و موسی و محمّد (ع) است.[5]
* این هم در جای خود بسیار جالب است که بزرگترین چهره انقلابی تاریخ، حضرت سیّد الشهداء امام حسین (ع) در غسل و کفن و دفن مصلح بزرگ جهان حضور یابد.
به هر حال مردم باید در هر زمان، امام زمانِ خود را بشناسند و هر زمانی دارای امام است (و این کتاب برای همین منظور نگاشته شده) در زمان ائمّه (ع) یاران امام در این جهت خیلی کوشا بودند که امام حق را بشناسند، اکنون به روایت زیر توجه کنید:
محمّد بن عثمان[6] گوید: از پدرم شنیدم گفت: از امام حسن عسکری (ع) این سؤال شد و من در حضورش بودم، سؤال این بود: آیا این مطلب که از پدران شما نقل شده؛ «هیچگاه زمین از حجّت خدا خالی نمیماند، اگر کسی بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد، به مرگ جاهلیّت مرده است»[7]، حق است؟
امام حسن عسکری (ع) فرمود: آری این مطلب حق است چنانکه روز حق است. شخصی پرسید: بعد از شما امامِ مردم کیست؟ فرمود:
پسرم محمّد، امام و حجّت بعد از من است، هر کس بمیرد و او را نشناسد، به مرگ زمان جاهلیت مرده است. ولی برای او غیبتی است که نادانان در این مورد حیران گردند و منحرفان هلاک شوند، و کسانی که وقت ظهورش را تعیین کنند او را تکذیب نمایند، سپس ظهور میکند، گویا میبینم طوقهای سفیدی را که بر بالای سر او در نجف و کوفه درحرکت است.[8] و در پرچم ارتش آن حضرت نوشتهشده: «اَلبَیْعَةُ لِلَّهِ؛ بیعت مخصوص خداست».[9]
* از ویژگیهای آن بزرگوار اینکه پیامبر (ص) فرمود:
«مهدی طاووس اهل بهشت است».
و در عبارت دیگر فرمود:
«چهره مهدی از فرزندانم همچون ماه تابان است، رنگ چهرهاش عربی است و بدنش همانند جسم مردان بنیاسرائیل (بلندقد) است، زمین را همانگونه که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد میکند، اهل آسمان و زمین و پرندگان در هوا از حکومتش راضی هستند، بیست سال حکومت میکنند».[10]
روزی پیامبر (ص) به دختر گرامیاش فاطمه (س)رو کرد و به این شخصیّتها افتخار کرده و فرمود:
«بهترین پیامبران پدرت است، از ماست بهترین اوصیا که شوهرت علی (ع) است، از ماست بهترین شهدا که عموی من حمزه است، از ماست آن کس که دو پَر دارد و با آن دو پَر در هر جای بهشت بخواهد به پرواز درمیآید و او پسرعموی پدرت، جعفر است، از ماست دو سبط این امّت، دو آقای جوانان اهل بهشت، حسن و حسین (ع) و این دو فرزندان تو هستند و از ماست مهدی (عج) و او از فرزندان توست».[11]
امام سجاد (ع) فرمود:
«قائم ما دارای نشانههایی از شش پیامبر است: امّا نشانهاش از نوح (ع) طول عمر است. امّا نشانهاش از ابراهیم (ع) مخفی بودن محل ولادتش است. امّا نشانهاش از موسی (ع) ترس از دشمن و غیبت است (که موسی (ع) از ترس فرعونیان از مصر به مدین رفت و مدتی مخفی بود). امّا نشانهاش از عیسی (ع) اختلاف رأی مردم دربارهاش و اعتزال او از مردم است، امّا نشانهاش از ایوب (ع) گشایش و پیروزی پس از بلیّات و گرفتاری است، امّا نشانهاش از محمّد(ص) قیام به شمشیر است».[12]
و در بعضی روایات، نشانه ای از حضرت یوسف (ع) نیز ذکر شده و آن زندان است. (شاید منظور دوری او از دوستانش که به منزله زندانی بودن او است).[13]
* از ویژگیهای امام قائم (عج) اینکه امام حسین (ع) فرمود:
«او از نظرها پنهان است، تا کسی او را به بیعت خود نخواند و او زیر پرچم هیچ رهبر ناشایستی نرود».[14]
شوکت و قدرت فوقالعاده امام (عج)
حضرت رضا (ع) در ضمن روایتی فرمود:
«قائم (عج) کسی است که هرگاه خروج کند، در سن پیری است امّا سیمای جوان دارد، و آنچنان قدرت جسمی دارد که اگر دستش را به بزرگترین درخت روی زمین بیندازد، میتواند آن را از ریشه برکند. و اگر در میان کوهها صدایش را بلند کند، سنگهای کوهها قطعهقطعه گردند. عصای موسی و انگشتر سلیمان همراه اوست».[15]
* از ویژگیهای حضرت قائم (عج) اینکه پیامبر (ص) فرمود:
«بهشت مشتاق چهار نفر از خاندان من است که خدا آنها را دوست دارد و مرا به دوستی آنها فرمان داده است: علی بن ابیطالب، حسن، حسین و مهدی (ع) که حضرت عیسی (ع) پشت سر او نماز میخواند».[16]
و در روایت دیگر فرمود:
«ما خاندان عبدالمطلب سادات و بزرگان بهشت هستیم، من و برادرم علی، و عمویم حمزه و جعفر و حسن و حسین و مهدی (ع)»».[17]
شمایل حضرت مهدی (عج)
پیامبر (ص) فرمود:
«مهدی از ما خاندان است، بلند پیشانی و برآمده بینی است (وسط بینیاش برآمدگی دارد)».[18]
و نقل شده، روزی حضرت علی (ع) به امام حسین (ع) نگاه کرد و فرمود:
«این پسرم آقاست چنانکه رسول خدا (ص) او را آقا خواند، و به زودی خداوند در صُلب او مردی ظاهر سازد که همنام پیامبر شماست و در صورت و سیرت شبیه پیامبر (ص) است، وقتیکه مردم در غفلت به سر میبرند و حق زیر پا قرار گرفته و مرده شده و ظلم و جور آشکار گشته، خروج مینماید، سوگند به خدا اگر خروج و قیام نکند گردنش را میزنند، اهل آسمان و ساکنان آن از خروجش شاد میشوند، بلند پیشانی و برآمده بینی، سطبر شکم، لاغر ران، در ران راستش خالی هست، گشاده دندان میباشد، زمین را پر از عدل و داد کند، همچنان که پر از ظلم و جور شده».[19]
* از خصایص امام مهدی (عج) اینکه: حکومتش سراسر جهان را میگیرد، در این مورد مفسّر معروف اهل تسنّن قرطبی روایت میکند که جمیع کسانی که جهانگیر شدند، چهار نفرند که دو نفرشان کافر بودند: نمرود و بختالنصر، و دو نفرشان مؤمن بودند: ذوالقرنین و سلیمان بن داود (ع). و به زودی از امّت اسلام پنجمین نفر حاکم سراسر زمین میشود و او مهدی (عج) است.[20]
جابر جعفی گوید: از امام باقر (ع) شنیدم میفرمود:
«روزی عمر بن خطاب از امیر مؤمنان علی (ع) در مورد حضرت مهدی (ع) توضیح خواست. حضرت فرمود: امّا نامش، حبیبم رسول خدا (ص) با من عهد کرده که نامش را نبرم تا خداوند او را مبعوث کند، امّا سیمایش، او جوانی میانه قامت (نه بلندقد و نه کوتاهقد) و خوشصورت است، مویش زیباست و از سرش به شانهاش ریخته، نور صورتش سیاهی موی سر و صورتش را تحتالشعاع قرار داده است».
امام صادق (ع) فرمود:
«مهدی (عج) خروج نمیکند مگر در سالهای طاق 1 - 3 - 5 - 7 - 9».[21]
پینوشتها:
[1] اثبات الهداه، ج 7، ص 185 - المجالس السنیه، ج 5، ص 702 - 703.
[2] همان، ج 7، ص 184.
[3] همان.
[4] بحار الانوار، ج 54، ص 347 به نقل از امام باقر(ع).
[5] اثبات الهداه، ج 7 ص 102 (مسائل رجعت در بحار، ج 53 ص 39 تا 144 آمده است).
[6] دومین نائب خاص امام زمان (ع).
[7] مَنْ مَاتَ وَلَمْ یَعْرِفْ اِمَامَ زَمانِهِ ماتَ مِیتَهً جَاهِلِیَّهً.
[8] کشف الغمّه، ج 3، ص 451.
[9] المجالس السنیه سید محسن جبل عاملی، ج 5.
[10] المجالس السنیه، ج 5، ص 70.
[11] همان، به نقل از طبرانی.
[12] اعلام الوری، ص 402.
[13] همان.
[14] بحار الانوار، ج 52، ص 279.
[15] کشف الغمّه، ج 3، ص 445 - اعلام الوری، ص 407.
[16] اثبات الهداه، ج 7، ص 103.
[17] کشف الغمّه، ج 3، ص 376 - اثبات الهداه، ج 7، ص 190 - 208.
[18] اثبات الهداه، ج 7، ص 185.
[19] همان، ج 7، ص 238.
[20] اثبات الهداه، ج 7، ص 238.
[21] توضیح المقاصد شیخ بهائی، ص 510 - 506.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمّد محمّدی اشتهاردی